• 3,0 < Fi ise çalışmanın ağır darbeli yük sınıfında 

olduğu anlamına gelir. Günlük çalışma süresini, saatteki start-stop sayısını ve yük sınıfını belirlendikten sonra diyagramlardan faydalanarak mekanik yönden gerekli servis faktör değeri belirlenir.

 

Her redüktörün çalışması sırasında dişlilerde rulmanlarda ve keçelerdeki sürtünmelerden kaynaklı oluşan yağ çalkantılarından dolayı enerji kayıpları meydana gelir. Bu kayıp enerjinin tamamı ısı enerjisine dönüşür. Redüktör gövdesi üzerinden bu ısının bir miktarı ortama atılır,  geri kalan ısı enerjisi ise gövde üzerinden atılamadığı için redüktörün ısınmasına yol açar. Isı enerjisi belli bir değerin üzerinde olursa yağın aşırı ısınmasına yol açar ve yağ karbonlaşarak yağlama görevini yerine getiremez hale gelir. Bu nedenle redüktör üzerinde oluşacak ısının kontrol altında tutulması gerekir. Sonsuz redüktörler gibi sürtünme esaslı çalışan (düşük verimli) redüktörlerde, yüksek torklara sahip endüstri tipi redüktörlerde veya birim hacimde yüksek torklar taşıyabilen planet tipi redüktörlerde termal kontrollerin yapılması gerekir. Bu kontrolleri kataloglardaki çalışma sıcaklığı ve motor güç değerlerine bakarak yapmak mümkündür. Kontrolde dikkat edilmesi gereken nokta bu değerlerin belirli şartlar altında verilmesi gerektiğidir. Örneğin ortamdaki çevre sıcaklığına, hava hızına, çalışma sürelerine bağlı olarak kataloglarda verilen termal güç değerlerinin düzeltme katsayılarıyla çarpılarak düzeltilmesi gerekir. Termal güç değerlerinin yeterli olmadığı durumlarda çalışma koşullarına göre verilecek ilave soğutucularla (fan, serpantin, eşanjör, radyatör vb.) termal güç değerlerini arttırmak mümkündür.

 

 

Redüktörlerin bağlantı şekillerine göre giriş veya çıkış millerinde radyal veya eksenel yük oluşabilir. Zincir dişli, düz dişli veya kayış-kasnak gibi bağlantı elemanları kullanıldığında oluşan radyal yük değerinin kontrol edilmesi gerekir. Bağlantı elemanının tipine göre radyal yük değeri hesaplanabilir.

 

 

Redüktör seçiminde mekanik, termal ve yük kontrolleri konularından sonra dikkat edilmesi gereken başka bir önemli nokta montaj pozisyonudur. Montaj pozisyonu belirtilmezse, redüktörün standart montaj pozisyonunda çalışacağı varsayılarak redüktör içerisine yağ konulur. Redüktör etikette yazan montaj pozisyonunda değil de farklı bir montaj pozisyonunda kullanılırsa, redüktör içerisindeki bazı hareketli parçalar (rulmanlar, dişliler gibi) yağ alamayabilir ve kısa sürede arıza yapabilirler. Bunun önüne geçmek için redüktör siparişi esnasında üretici firmaya redüktörün montaj pozisyonunu söylemek gerekir. Üretici firma montaj pozisyonuna göre yağ seviyesi yükselterek veya ilave tedbirler alarak redüktörün problemsiz çalışmasını sağlar. Tüm bu kontrolleri yaptıktan sonra seçilen redüktör kullanım koşullarına uygun hale gelir.

 

Remak Redüktör olarak kullandığımız yazılımlar ve son teknoloji makinalar ile dişli basmalarını simule ederek gerçek çalışma ortamlarındaki efektif çalışma yüzeylerine ulaşabilmektedir. Böylece teorik hesapların gerçek çalışma ortamlarına göre optimizasyonu sağlanmaktadır.

 

 

• Motorun veya sürücünün şaft dönüş hızı (n1)

• Sürülen donanım tarafından çekilen güç miktarı p2

• Redüktör çıkış hızı (n2)

• Sürülen ekipmanın tipi

• Çalışma ortam koşulları

• Redüktör giriş şaftında oluşabilecek maksimum tork miktarı

• İ (redüktör tahvil/çevrim oranı): Redüktör giriş dönüş hızının çıkış hızına oranıdır.

• İ=n1/n2

• P2n: nominal çekilen güç değeri

• F: redüktörün çalışma koşulları, sürülen donanımın ve sürücünün tipi göz önüne alınarak belirlenen bir güvenlik katsayısıdır.

• P2n=p2 x f

• T2n: nominal çıkış torku

• T2n=p2n x 9550 /n1

 

Redüktör seçimi nominal çıkış torku ve redüktörün tahvil oranı (çevrim oranı=i) dikkate alınarak yapılmalıdır. Redüktör tipinin konik mi yoksa paralel dişli mi olacağı, çıkış milinin dizaynı ve yere göre konumlandırma biçimi tamamıyla uygulamanın türüne ve tüketicinin ihtiyaçlarına göre belirlenmektedir. Redüktör seçimi gerçekleştirildikten sonra aksesuarlar üzerinde durulmalıdır. Redüktör içinde oluşan ısının tahliyesini kolaylaştıran fan soğutma serpantini gibi ekipmanlar ve redüktörün geri dönüşünü engelleyen kilit sistemleri en çok ihtiyaç duyulan aksesuarlar arasındadır.

Planet redüktörler günümüzde birçok uygulama alanında ihtiyaç haline gelen ufak hacimde yüksek tork isteklerini karşılamak amacı ile üretilmiş, modüler yapıda, uydu, güneş ve iç dişlilerden oluşan redüktör tipleridir.

 

 

 

• Redüktör seçimi sırasında ilave tedbirler alınmasını gerektiren özel çalışma koşulları (redüktörün aşırı sıcak veya soğuk, nem oranı yüksek yerlerde ve aşındırıcı malzeme bulunan ortamlarda çalıştırılacağı vb.) üretici firmaya mutlaka bildirilmelidir.

• Redüktör seçimi yapılırken (motorsuz redüktör) kayış-kasnak oranından sonra redüktörün giriş milindeki devire göre (motor devrine göre değil) seçim yapılması gerekir. Çünkü bu şekilde yapılan seçimlerde, emniyetli gibi görünen redüktör, aslında kayış-kasnak oranı kadar emniyetsiz hale gelir. Bunun nedeni giriş torkunun oran kadar artmasıdır. Aynı zamanda kayış-kasnak kullanıldığı için radyal yük kontrolü de yapmak gerekir.

• Redüktörün kullanım şartlarında belirtilen kontroller yapılmalı ve redüktörün montaj pozisyonu belirtilmelidir.

 

 

• Frekans değerlerini izin verilen aralık dışında değiştirmenin tork kaybına neden olacağı göz önüne alınmalıdır. Ayrıca düşük frekanslarda, uzun süreli çalışmalarda motor fanı sürekli düşük devirde döndüğünden motoru soğutmak için yeterli hava debisi sağlanamamaktadır. Bu tür çalışmalarda soğutma gücünün motor devrine bağlı olmasını engellemek için motor arkası cebri fan (milden bağımsız çalışan fan)  uygulaması yapılabilir.  Böylece motor devri değişse bile cebri fan sürekli aynı devirde döndüğü için soğutma gücü azalmayacaktır.

• Sürücü olan sistemlerde devir ayarını belli frekans aralığında yapmak mümkündür. Bu aralıkta tork sabit olduğu için redüktöre herhangi bir zararı yoktur. Ancak çıkabilen maksimum devrin redüktörün izin verilen maksimum giriş devrinden yüksek olmadığı kontrol edilmelidir.

• Eğer çıkış milinde ilave yataklama yapılması gerekiyorsa bunun oynak masuralı bir rulmanla yapılması gerekir. Aksi halde fazla bağlı bir yataklama meydana gelir ve bu da rulmanlarda, milde veya bağlantı elemanlarında arızalara neden olabilir.

• Makine ve redüktör mili bağlantılarında rijit bağlantı elemanları kullanılmamasına dikkat edilmelidir.

• Elastik kaplin gibi millerin arasındaki eksenel kaçıklıkları karşılayacak bağlantı elemanları kullanılmalıdır.

• Redüktörlerin yanında gönderilen kullanım kılavuzları dikkatlice okunmalıdır.

 

 

• Redüktör devreye alındıktan sonrakullanım koşullarında değişiklik yapılacaksa üretici firmaya bilgi verilmelidir.

• Redüktör devreye alındıktan belli bir süre sonra çıkış devrini düşürmek için girişteki kayış/kasnak veya zincir dişli gibi elemanların oranlarında değişiklik yapılmaması gerekir. Değişiklik yapılmasını gerektiren durumlarda redüktör firması ile görüşülmelidir.

• Redüktörleri sadece bakım amaçlı söküp takmak çalışma ömürlerinde azalmalara neden olacağı için, bu işlemler üretici firmanın bilgisi dâhilinde olmalıdır.

 

 

Redüktörün Montajı Yapılırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

 

• Redüktör tahrik edeceği makine ile aynı eksende çalışmalıdır.

• Redüktörün bağlandığı yüzey düz ve sağlam olmalıdır.

• Redüktörün çıkış mili, tahrik edilecek makinanın ana mili çap olarak birbirini tamamlamalıdır.

• Kaplin bağlantılarında açısal kaçıklıklara dikkat edilmelidir.

• Kayış, kasnak ve zincir tahriklerinde yüzeyler birbirine paralel çalışmalıdır.

• Kayış ve zincir gerginliklerine dikkat edilmelidir.

• Ani duruş ve kalkış yapan sistemlerde redüktör seçiminde yük katsayılarına dikkat edilmelidir.

• Redüktör ayak cıvataları iyi sıkılarak kontrol edilmeli ve redüktör işlemeye alınmalıdır.